Područje Bardače je smješteno na krajnjem sjeveroistoku Lijevča polja, oko 50 km
sjeverno od Banjaluke. Od 2007. godine je uvršteno u svjetsku listu zaštićenih močvarnih
područja (tzv. „Ramsarsko područje“). Područje ribnjaka se sastoji od 11 bazena od kojih je
bazen Prevlaka sa površinom od oko 160 hektara drugi po veličini. Šaran čini 95% ukup-
nog nasada ribe, dok su sa po 2% zastupljeni sivi tolstolobik i amur, a 1% nasada čine som
i smuđ. Ribnjaci generalno trpe znatno veći antropogeni uticaj nego bilo koji drugi tip ko-
pnenih voda. U šaranskim ribnjacima se odvijaju posebno komplikovani fizičko-hemijski i
biološki procesi budući da je neophodno osigurati optimalnu sredinu za život riba i pritom
racionalno iskoristiti biološko kruženje materije u vodi. Biološka produktivnost ribnjaka je
uslovljena prije svega prisustvom biogenih elemenata u vodi, dinamikom njihove potrošnje
i dodavanja u obliku stajskih ili mineralnih đubriva. Najjeftiniji način proizvodnje ribljeg
mesa je iz prirodne hrane čiji razvoj se pospješuje đubrenjem. Jedan od efekata đubrenja
jeste i povećavanje razvoja primarnih producenata, tj. fitoplanktona i makrofita. Plank-
tonske alge najčešće pripadaju razdjelima Euglenophyta, Pyrrophyta i Chrysophyta, dok
se predstavnici Cyanobacteria, Chlorophyta i Bacillariophyta mogu podjednako naći i
u planktonu i u bentosu. Svaka vrsta pritom ima svoje posebno kretanje u toku godine,
poseban životni ciklus, tempo razmnožavanja i specifične reakcije na spoljašnje uticaje.
Unošenje nutrijenata u ribnjake dovodi do narušavanja homeostaze ekosistema. Prirodna
sukcesija biocenoza u ribnjacima se narušava krajem uzgojne sezone kada se vrši ispuštanje
vode. Tokom 2011. godine je praćen kvantitativni i kvalitativni sastav fitoplanktona u vodi
bazena Prevlaka. Analize su pokazale da se bazen Prevlaka odlikuje znatnim diverzitetom
340 VII INTERNATIONAL CONFERENCE “WATER & FISH” – CONFERENCE PROCEEDINGS
ove grupe organizama, ali i visokom organskom produkcijom. Tokom 2011. godine u vodi
je konstatovano prisustvo 85 taksona iz 7 razdjela fitoplanktona, uključujući i cijanobak-
terije. Kvalitativno je bilo najviše predstavnika razdjela Chlorophyta koje su bile zastupljene
sa 31 taksonom. Sledeće po zastupljenosti su bile Bacillariophyta-e, Euglenophyta-e i
Cyanobacteria-e. Krečenje vode, koje se provodi od aprila do jula, dovelo je do pomjeranja
ili potpunog izostanka proljetnog maksimuma razvoja fitoplanktona. Znatno višu brojnost
fitoplankton je dostigao u drugom, tzv. ljetno/jesenjem cvjetanju algi. Zbog konstantno
visokog sadržaja organske materije u vodi izostala je faza čiste vode. I pored provedenih
agrotehničkih mjera u vodi su bile brojne nepoželjne vrste cijanobakterija, dok su poželjne
zelene alge u ljetnom periodu bile zastupljene u znatno manjem broju. U cilju poboljšanja
ribnjačke proizvodnje trebalo bi vršiti kontinuiran monitoring fitoplanktona i u skladu sa
njegovim razvojem provoditi odgovarajuće agrotehničke mjere.
